Dirty blues


Spotify-afspeellijst

Tijdens en na de eerste wereldoorlog veranderde het sociale en maatschappelijke leven drastisch. Door een tekort aan man-kracht veroverde de vrouw haar plaats op de arbeidsmarkt. Meteen werd ook de maatschappelijke positie van de vrouw sterker: vrouwen kregen stemrecht en verwierven meer rechten. Vrouwen werden zelfbewuster, stapten mee in het uitgaansleven, lieten in navolging van Coco Chanel hun haren korter knippen, rookten sigaretten en dronken alcohol. Het korset werd los geknoopt, kortere kleedjes lieten enkels en zelfs kuiten zien, dansend op live jazz-muziek. Het beeld van de "femme fatale" verspreidde zich wereldwijd op het witte doek. En vanuit Berlijn, het centrum van extravagantie, verspreidde zich een meer open mentaliteit ten aanzien van transseksualiteit en homeseksualiteit.
"Flappers" verschenen in het straatbeeld: rubberen overschoenen die "flapten" bij het stappen. Flappers die symbool stonden voor de vrijgevochten vrouw in de jaren '20.

Een eerste seksuele revolutie was op gang, lang voor het uitbreken van de "Golden Sixties". En vermits in bluesmuziek sinds mensenheugenis teksten worden gezongen met dubbele bodems en erotische connotaties, waren de jaren '20 de perfecte uitvalsbasis voor een sterk subgenre in de blues: de "Dirty Blues".


Seks en blues gingen eigenlijk al langer hand in hand: de vooroorlogse blueswereld was een tegendraadse, vrije biotoop met seks een onbeladen en haast taboeloos onderwerp. De zogenaamde "Hokum Blues", waarbij door middel van woordspelingen of theater de spot gedreven werd met politieke of sociale situaties, is terug te voeren tot de periode van de Minstrel shows uit de negentiende eeuw. 


Zo lang de "Dirty Blues" een onderdeel bleef van het leven van de Afro-Amerikanen, werd er weinig aandacht aan besteed. Maar toen de muziek uit de kast kwam en ook de witte bevolking bereikte, kwam er reactie. Men poogde om de Dirty Blues te verbannen van de radio, de muziek was dus voornamelijk  te beluisteren in duistere kroegen of later, in de jaren vijftig, schallend uit de jukebox.
Maar de platenindustrie zette wel in op het nieuwe genre. Men maakte zelfs een beetje misbruik van het nadeel van krassende platen: het geruis en gekras - samen met het vaak moeilijker te begrijpen accent van de zuiderling - maskeerden de seksuele boodschappen in de muziek. Laat een witte man dezelfde teksten zingen door een zuivere stereo-installatie, en de exotiek valt helemaal weg.
Door de opkomst van het moreel conservatisme bleef na de tweede wereldoorlog maar weinig meer over van de open mentaliteit omtrent seks. Toch sloeg in de jaren '60 de "Dirty Blues" opnieuw aan, ditmaal bij de Britse jongeren uit de hogere sociale klasse, promotors van de seksuele revolutie en de vrije liefde. De periode van "Sex, drugs and rock 'n roll" was aangebroken.

Mojo Working - Ann Cole

Ann Cole bijt de spits af en haalt naast haar grootste troeven ook een Mojo boven om mannelijk gezelschap aan te trekken. Ann Cole was een Amerikaanse gospel- en soulzangeres die in de jaren vijftig enkele hits scoorde. Men zegt van haar wel eens dat ze haar tijd helaas te ver vooruit was, en daardoor niet de erkenning kreeg die ze verdiende.  "Ann Cole" was eigenlijk de schuilnaam van Cynthia Coleman. Haar vader en oom zongen spirituals onder de naam The Coleman Brothers. In 1949 richtte Cynthia haar eigen groep op, de Colemannaires. Maar het was in de formatie zeker niet gepast om ook rockende liedjes te zingen over het spel van de verleiding. Dus nam ze de alias “Ann Cole”  om haar mojo - haar talisman - aan het werk te zetten. Maar helaas… die mojo deed zijn werk niet.

Wat is een "Mojo" eigenlijk? Net als de blues zelf, is het begrip "mojo" afkomstig uit de Afrikaanse cultuur. Met de slavenhandel reisde vanuit Afrika immers ook de "vodun-religie" - de officiële godsdienst van het West-Afrikaanse Benin - mee naar het Amerikaanse continent. Doordat de plantagehouders hun slaven onder dwang bekeerden tot het Christendom, werd deze traditionele Vodun-godsdienst vermengd met Christelijke invloeden. Zo ontstond in Haïti een nieuwe religie, "vodou" genaamd. En toen in 1791 de Haïtiaanse revolutie uitbrak, vluchtten vele vrije zwarten naar Louisiana in het zuiden van de V.S. Deze immigratie gaf aanleiding tot de godsdienstvariant "voodoo".

Voodoo was een palet van zegeningen en vloeken, van geneeskrachtige kruiden en van bijgeloof. Het omvatte heel wat bewaarde rituelen, ondanks het verbod van de blanken. Bij voodoo hoort "hoodoo", de praktijk van voodoo. Bluesmuziek bulkt van voodoo-retoriek en metaforen. De blanken, die de voodoo-rituelen niet begrepen, beschouwden bluesmuziek dan ook als des duivels.
Een "mojo" is een amulet dat in de hoodoo-rituelen gebruikt wordt als geluksbrenger.

"Got My Mojo Working" werd geschreven door Preston Foster, een zanger-acteur, en het was Ann Cole die het nummer in 1956 voor het eerst op plaat zette. Maar het nummer is het best gekend in de versie van Muddy Waters. Muddy toerde in 1956 met Ann Cole toen hij Ann Cole de "Mojo Working" hoorde zingen. Muddy heeft het nummer overgenomen én zelfs via de rechtbank de auteursrechten verkregen. En zijn platenmaatschappij Chess Records kon zorgen voor een brede distributie, waardoor de versie van Muddy Waters ook meer succes oogste

Het verhaal gaat dat Muddy Waters iemand bij het kaarten gebruik zag maken van een rood kruidenzakje als geluksbrenger. Daags nadien kocht Muddy zijn eigen mojo: hij kreeg van de verkoper een geparfumeerd briefje in een enveloppe. Het duurde echter drie jaar alvorens Muddy Waters een eerste keer won in het spel.
In werkelijkheid werd "Got My Mojo Working" geschreven door Preston Foster en uitgebracht door de Amerikaanse gospel en soulzangeres Ann Cole. Muddy hoorde Ann Cole het nummer zingen toen ze met hem toerde in 1956. Muddy Waters wou een copyright op het nummer, wat hij uiteindelijk via de rechtbank ook heeft bekomen. Aangezien hij via Chess Records kon rekenen op een betere distributie, oogstte hij met zijn mojo ook meer succes.



Wat er ook van zij, Muddy Waters scoorde als bluesartiest. He's got his mojo working! En Ann Cole bleef wat bedrogen achter en schreef later de parodie "I'v Got Nothing Working Now".

Shake Your Money Maker - Elmore James

Verleiden, dat doe je door met de poep te schudden. Al is het misschien niet meteen zo tactisch om die derrière als “money maker” of kostwinner te bestempelen.

In 1961 rockte de toen 43-jarige Elmore James zijn succeshit "Shake Your Money Maker" op de markt, nadat Shakey Jake Harris in 1958 reeds de twaalfmatenblues "Roll Your Moneymaker" had uitgebracht. En er werd ook voordien al heel wat geschud met winstgevende billen: Charley Patton zong in 1929 "Shake it and break it" en Bukka White bracht in 1937 "Shake 'Em On Down" op de markt.

Tijdens optredens bleef de band van Elmore James soms gedurende meer dan een half uur het nummer "Shake Your Money Maker" aanhouden, waarna het publiek nog schreeuwde om meer. De hit werd later ook uitgebracht door Fleetwood Mac.


Shake, Rattle and Roll - Big Joe Turner

Blues shouter Big Joe Turner wil zich ook aan een dansje wagen: "Shake, Rattle and Roll". Al kan je ook hier de seksuele ondertoon niet miskennen: "You wear those dresses, the sun comes shining through. I can't believe my eyes all that mess belongs to you."
En... "A one-eyed cat, peeping in a see food store"?? Een eenogige kat die gluurt in een viswinkel? Foeifoei…


Toen Bill Haley het nummer in 1954 kopieerde, was hij bang om met de expliciete tekst uit de ether te worden verbannen. Dus wijzigde hij de zin "You wear those dresses, the sun comes shining through. I can't believe my eyes all that mess belongs to you" naar "You wearin' those dresses, your hair done up so nice. You look so warm but your heart is as cold as ice". Heel opmerkelijk behield hij wel de zin over de "One-eyed cat peeping in a see food store": de jonge witte luisteraars hadden toch geen flauw benul van de onderliggende betekenis…

Work With Me Annie - Hank Ballard & The Midnighters

Censuur is trouwens zinloos - en leidt tot een averechtse reactie. Dat bewees Hank Ballard met zijn twaalfmatenblues “Work with me Annie” in 1954. De tekst “Annie please don’t cheat, give me all my meat” en “Let’s get it while the getting is good” is ontegensprekelijk seksueel geladen. En omdat Hank Ballard ook een wit publiek bereikte, besloot de Federal Communications Commission het nummer te boycotten. Maar helaas: negatieve publiciteit is ook publiciteit, en de jonge luisteraars raakten zo opgehitst door Annie dat de opname gedurende zeven weken op nummer één van de R&B Charts bleef staan.

Hank Ballard & The Midnighters

"Work With Me Annie" werd dus een stevige hit. En daarmee was de kous nog niet af: Annie was zo succesvol dat Hank Ballard twee zogenaamde “answer songs” liet volgen, namelijk “Annie Had A Baby” en tenslotte “Annie’s Aunt Fannie”. De trilogie van Annie was geboren.

Etta James schreef nadien trouwens ook nog “The Wallflower”, bij het brede publiek gekend onder de titel “Roll With Me, Henry”, waarop The Midnighters op hun beurt nog eens  reageerden met “Henry's Got Flat Feet (Can't Dance No More)” 

Vraag en antwoord, het zat vanaf dan niet alleen meer in de opbouw van de nummers, maar ook in opeenvolgende liedjes. Zo lachen met die arme Henry… Ha ha ha ha!

Let Me Play With Your Poodle - Tampa Red

Verleiden is een kunst. En het vraagt wat fijngevoeligheid. Chicago bluesman Tampa Red, die gaat voor de meer directe aanpak. “Let Me Play With Your Poodle”; duidelijker kan hij niet zijn.
Chicago-bluesman Tampa Red, geboren als Hudson Woodbridge in 1903, leerde zijn eerste gitaarlicks van een straatmuzikant en stond gekend omwille van zijn slide-gitaartechniek. Tampa Red leerde de hokum-blues uit de mond van bluesdiva Ma Rainey toen hij haar in de jaren '20 begeleidde. Vanaf 1928 maakte Tampa Red zijn eigen opnames. Hij bespeelde een National-steel resonator-gitaar met gouden beplating en stond daarom bekend als "de man met de gouden gitaar". "Let Me Play With Your Poodle" uit 1942 werd een grote hit, later ook gecovered door Lightnin' Hopkins, Marcia Ball en Duke Robillard.

I Just Want To Make Love To You - Etta James

Nu, misschien is het wel beter om gewoon klaar en duidelijk je verlangens uiten. Zoals Etta James dat deed: rauw, intens, emotioneel, doortastend en vol gevoel zong ze in 1964 "I Just Want To Make Love To You". En dat eenieders hart overslaat wanneer de eerste shufflenoten van de blazers weerklinken, dat heeft Etta James te danken aan de in 1996 populaire reclamespot voor "Diet Coke".

"I Just Want To Make Love To You" is oorspronkelijk een nummer van Muddy Waters. Maar Muddy,  die onthield zich in de tekst van zijn versie van allerlei klusjes: hij wou zich enkel toeleggen op het bedrijven van de liefde. Etta James daarentegen, die verviel al gauw  in het al te  klassieke rollenpatroon. Zij legde haar partner in de watten met de zin "All I want to do is wash your clotes".

Eigenlijk was het Willie Dixon die het romantische aanzoek in 1954 op papier zette. Willie Dixon, dat was zo’n beetje de liedjesproducer van Chess Records waar Muddy Waters onder contract stond. Muddy Waters zong als eerste het warme voorstel om de liefde te bedrijven. En na Etta James stonden maar liefst meer dan zestig amoureuze zielen in de rij. The Righteous Brothers deden het zeemzoeterig, voor The Rolling Stones was het slechts een B-kantje waar ze toch een groot publiek mee konden bekoren. Isaac Hayes deed het slepend en Van Morisson deed het op zijn wat ijle en gehakkelde manier. En hoewel het voor Foghat de eerste keer was, ging het er toch best stevig aan toe, waarna Shock Therapy het behoorlijk hard aanpakte. Duik mee in bed met enkele beroemde versies van deze grote klassieker!

Rock Me Baby - Jimi Hendrix

Je kan het op verschillende manieren vragen: "I Just Wanna Make Love to You"… of met meer kracht: "Rock Me Baby".
Wel, in juni 1967 speelde de Jimi Hendrix Experience een legendarische set op het Montery Pop Festival. Op de setlist stond onder meer "Rock Me Baby", een cover van blueskoning B.B. King.


Wat uitgroeide tot een bluesstandard,  ontstond als "Rockin' & Rollin'" uit de pen van Melvin Lil' Son Jackson. B.B. King had met de titel "Rock Me Baby" een grote hit in 1964, nadat Muddy Waters hem in 1956 al had getoond hoe hij het moest aanpakken. "Rock me baby, rock me all night long, till my back has got no bone".

Baby Let Me Bang Your Box - Bangers

Sommigen winden er helemaal geen doekjes om.  "I went to a party the other night..." Een man op een saai feestje ziet in een hoekje een piano staan en vraagt aan de gastvrouw of hij op haar piano mag tokkelen. De ondertoon in de vraag is uiteraard heel suggestief. “Baby let me bang your box”. De obscene tekst die volgt laat maar weinig ruimte voor verbeelding. De rock 'n roll gitaarriff zorgt voor de complete extase.

"Baby Let Me Bang Your Box" is een relatief zeldzaam collectors's item uit 1954, gebracht door de Bangers - jawel. Het nummer was flink controversieel in de tijd waarin goede zeden hoog aangeschreven stonden - we hebben het hier immers over de jaren vijftig. "Baby Let Me Bang Your Box" klonk dan ook uitsluitend uit de jukebox van obscure feestjes en wist desondanks uit te groeien tot een culthit.

Banana In Your Fruit Basket - Bo Carter

Dieren en fruit lijken het meest  de seksuele fantasie te prikkelen. Zwarte slangen bijvoorbeeld; "the black snake".. of bananen… Bo Carter stelt voor om zijn banaan in haar fruitmand te deponeren: “Let me put my banana in your fruit basket”.


Bo Carter, dat was de artiestennaam van Armenter Chatmon. En de naam “Chatmon”, die moet intussen een belletje doen rinkelen: de Chatmon familie, dat waren de buren van Charley Patton. En ze waren zelf ook heel muzikaal: de Chatmon familie lag aan de basis van The Mississippi Sheiks, je weet wel, de groep die bekend werd met het nummer “Sitting On Top Of The World”. Ook Armenter Chatmon was lid van de Mississippi Sheiks. Maar Bo Carter, die had nog een bijbaantje: hij was meester in het zingen van liedjes met een dubbele betekenis - de “Master of Double Entendre”. Ik som even op uit zijn repertoire - hou je vast aan je bretellen:
Genoeg nummers dus om een eigen afspeellijst met “dirty blues” mee te vullen.

Shave 'Em Dry - Lucille Bogan

Lucille Bogan
Wie nog steeds meent dat in Amerika de seksuele revolutie pas uitbrak in de jaren '60, moet zeker naar Lucille Bogan's gekir luisteren op het expliciete "Shave 'Em Dry". Beeld je in: een donkere kroeg in de jaren '20 vroeg in de ochtend, zweterige en dronken lijven dicht bij elkaar op de dansvloer. En op het podium een sexy zangeres die woorden zingt waar elke vuilgebekte zeeman van aan het blozen gaat. Those were the days. Met muziek over drank en seks profileerde Lucille Bogan zich bij de "Big three of the blues" samen met Bessie Smith en Ma Rainey, van wie ze "Shave 'Em Dry" leende - volgens historici het meest expliciete vooroorlogse bluesnummer. De uitdrukking "Shave 'Em Dry" slaat op seks zonder voorspel. En omdat de tekst wel heel goor was, bracht ze dit nummer eerst uit onder de anonieme alias Bessie Jackson. Vermoedelijk hoorde Lucille Bogan het nummer trouwens van Papa Charlie Jackson, met wie ze in 1927 toerde.

I got nipples on my titties, big as the end of my thumb,
I got somethin' between my legs'll make a dead man come,
Oh daddy, baby won't you shave 'em dry?
Now, draw it out!

Shave 'Em Dry - Lucille Bogan

Press My Button - Lil Johnson

En ook  Lil Johnson beschouwt het spel van verleiding als verloren tijd. Zij wil meteen tot actie overgaan: "Press my button, give my bell a ring". En nog meer uitgesproken "C'mon baby let's have some fun, put your hot dog in my bun".

Over Lil Johnson is weinig gekend, behalve dan haar uitgebreide catalogus aan bluesnummers over seks, drank, seks en nog meer seks. Andere nummers uit haar repertoire waren "Anyone Want to Buy My Cabbage", "Take You Hands Off It", "Buck Naked Blues", "Get 'Em from the Peanut Man (Hot Nuts)" en "My Stove's in Good Condition". "Press My Button" is een nummer uit 1932.
Onder druk van haar platenlabel en nadat de interesse bij het publiek verminderde, werd de vuilbekkerij in de loop van haar zangcarrière minder uitgesproken. De metafoor "Ring My Bell", die heeft evenwel zonder schroom de tand des tijds doorstaan.

Little Red Rooster - Howlin' Wolf

Press My Button, give my bell a ring… ten huize van Howlin’ Wolf lukte het helaas niet meer zo goed. Zijn little red rooster , zijn kleine rode haan, was ‘s ochtends te lui is om te kraaien. Wat moet je daar nu weer van denken?

Toen DJ Moussa Rasé zijn afspeellijst "Great Black Music" deelde, hadden we een korte discussie over de al dan niet erotische inhoud van "Little Red Rooster". Yanne is DJ en op Spotify verzamelt hij bezielende afspeellijstjes die tarten met alle grenzen van tijd, ruimte, cultuur en commercie. En ik ben fan van het eerste uur.
Ik citeer Yanne:
"Zeg, ik heb het toch goed dat de Little Red Rooster de ochtenderectie is van een eenzame man, he? Een haan kraait 's morgens. En in het liedje is het een rode haan. Het erf is overhoop (of boos - 'upset') hoor ik als 'mijn vrouw is kwaad'. Zij is kwaad omdat ik aan het flierefluiten ben ('The little red rooster is on the prowl' = mijn piemel is op jacht). Het eindigt met: als je mijn kleine rode haan ziet, stuur hem naar huis, zodat er weer vrede is op het erf. Nee, dit zit niet in mijn hoofd. Dit is gewoon overduidelijk.", zo stelde Moussa.

Het waren The Rolling Stones die in 1964 Britse bluesgeschiedenis schreven met een blues over een rode haan. Het was Willie Dixon die de haan drie jaren eerder had geschapen, geïnspireerd door Charley Patton's "Banty Rooster Blues". Howlin' Wolf mocht van de gebroeders Chess de hit in zijn stokje kerven.
En ook Memphis Minnie was in 1936 al op zoek naar haar rooster, zoals blijkt uit "If You See My Rooster (Please Run Him Home)" - al was het niet meteen duidelijk of ze met deze hulpkreet wel haar haan in gedachten had.

Herinner je je nog de "Livery Stable Blues" van de Original Dixieland Jazz Band? Dat nummer waarin een klarinet de haan laat kraaien, de kornet het geinnik van een paard nabootst en de trombone loeit als een koe? Dieren maken wel vaker het voorwerp uit van de blues-talk. En of "The Little Red Rooster" nu vertelt over het mannelijke geslacht op drift, of gewoonweg over een kleine vinnige koning uit het dierenrijk, laat ik voorlopig in het midden. Feit is dat de preutse Amerikaanse cultuur in vroegere jaren alle seksuele verwijzingen uit de taal trachtte te verbannen. Het woord "cock" werd vervangen door "rooster", met echter het omgekeerde effect tot gevolg: ook de term "rooster" kreeg een seksuele bijklank. En dus zat er in de beroemde tekst van Willie Dixon misschien wel meer erotische diepgang dan we oppervlakkig zouden vermoeden?

Ik voeg graag nog de versie toe van Arno. In 1972 vormden twee markante heren een band: Arno Hintjens en Paul Decoutere. De band kreeg de naam Tjens Couter, een samentrekking van de namen van de oprichters. Die heren zouden Belgische rockgeschiedenis schrijven, en op hun debuutalbum “Who Cares” - een album waar ironisch genoeg ook niemand aandacht voor had - ook op dat album pronkte het nummer “Little Red Rooster”. En zo lieten Arno en Paul Couter de Belgische jeugd kennis maken met een memorabele bluessong. Maar de versie die ik hier laat horen, komt van Charles et les Lulus, die andere band waar Arno in de beginjaren 90 in schitterde, samen met bluesguru Roland Van Campenhout.

I Ain't Gonna Let You See My Santa Claus - Victoria Spivey

Overspelig gedrag… dat wordt niet getolereerd.  "I Ain't Gonna Let You See My Santa Claus", zo waarschuwt bluesdiva Victoria Spivey met heldere en kordate stem aan haar overspelige man. Jazzmuzikant Lee Collins staat haar bij met een aanmoedigende trompet in de hand. 

Victoria Spivey koesterde een ontembare obsessie voor seksueel geladen teksten; haar eerste hit "Black Snake Blues" - een nummer over een zwarte slang - werd al in 1926 een gigantische hit, en ze slaagde er in om ook tijdens bluesrevival van de jaren zestig haar “Black Snake Moan” weer onder de aandacht te brengen. Victoria Spivey bleef albums opnemen tot de jaren '60.

The Lemon Song - Led Zeppelin

De heren van Led Zeppelin, die komen tot hun hoogtepunt tijdens de "Lemon Song".  "The Lemon Song" verscheen op het tweede album van Led Zeppelin en werd opgenomen in 1969. Je weet wel, die eerste albums van Led Zeppelin hadden niet echt een titel, ze kregen gewoon een Romijns cijfer toegewezen. The Lemon Song verscheen dus op Led Zeppelin II.

We schrijven dus 1969, en in die periode hadden we te maken met de tweede golf in de seksuele revolutie. 
In de vooroorlogse wereld gingen seks en blues vrij gemakkelijk hand in hand, maar door de opkomst van het moreel conservatisme bleef na de tweede wereldoorlog maar weinig meer over van de open mentaliteit omtrent seks. Toch sloeg in de jaren '60 de "Dirty Blues" opnieuw aan, ditmaal bij de Britse jongeren uit de hogere sociale klasse, dus een heel ander publiek dan de arme Afro-Amerikanen die de vooroorlogse blues vertolkten. De Britse jongeren waren  promotors van de seksuele revolutie en de vrije liefde, van de sex, drugs and rock and roll. De Rolling Stones dus, maar ook de  mannen van Led Zeppelin. Die gasten vergaapten zich aan de erotische, rechtoe-rechtaan teksten die de oude bluesmannen vertolkten. En ze namen hun voorbeeld over.

Tijdens hun concerttour speelde Led Zeppelin geregeld het nummer "Killin' Floor" van Howlin' Wolf.  
En terwijl de band verder jamde op "Killin' Floor",  liet Robert Plant op het podium zijn creatieve geest de vrije loop. Hij improviseerde bij de tekst de woorden die Robert Johnson in 1937 gebruikte in "Traveling Riverside Blues”, namelijk "Squeeze my lemon till the juice runs down my leg".

Squeeze my lemon
'Til the juice runs down my leg
Squeeze it so hard
I'll fall right out of bed
Will you squeeze my lemon
'Til the juice runs down my leg
I wonder if you know what I'm talkin' about
Oh, but the way that you squeeze it girl
I swear I'm gonna fall right out of bed

Traveling Riverside Blues - Robert Johnson

Robert Johnson had vermoedelijk op zijn beurt deze cryptische omschrijving overgenomen uit het nummer "She squeezed my Lemon" van Arthur McCay.

De woorden die Robert Plant op het podium bijeen raapte, hadden dus al een lange geschiedenis achter de rug. En het was uit die improvisatie van Led Zeppelin dat in 1969 "The Lemon Song" werd geboren. En omdat ze het nummer “Killing Floor” dus van Howlin' Wolf hadden gegapt, ontving de Chicago Bluesman van Led Zeppelin in 1972 het bedrag van 45123 dollar ter compensatie van de schending van de auteursrechten.

Sissy Man Blues - Kokomo Arnold

Wow, we zijn op dreef, niet? Heb je al een beetje last van rooie oortjes? Maar we zijn er nog niet mee klaar. Waar Ma Rainey zich tijdens de Roaring Twenties openlijk profileerde als lesbienne, bracht 
Kokomo Arnold in 1935 zonder verkrampen het ruimdenkende nummer "Sissy Man Blues" uit. Hij zong woorden die pal staan in de geschiedenis van de homo- en biseksuele muziek.:

Woke up with my pork-grinding business in my hand
Lord, if you can’t send me a woman, please send me a sissy man

Sissy Man Blues - Kokomo Arnold
Josh White - toen nog onder de naam "Pinewood Tom" - en George Noble brachten nog hetzelfde jaar hun eigen versie op de markt, een jaar later gevolgd door de Connie McLean's Rhythm Boys.

De linkshandige en zeer expressieve, vurige slide-gitarist Kokomo Arnold werd geboren in 1901 in Georgia. Kansas Joe McCoy introduceerde hem bij Decca Reccords. Kokomo Arnold had een grote invloed op deltablues-legende Robert Johnson. Hij overleed in 1968 aan een hartaanval.

Ma Rainey met “Prove it on Me”, Kokomo Arnold met “Sissy Man Blues” - je moet het maar doen. De expliciete inhoud van deze bluesnummers is heel uitzonderlijk, wetende dat zelfs in de jaren '80 George Michael en Rob Halfost van Judas Priest vreesden dat het openlijk uiten van hun seksuele geaardheid schade zou aanbrengen aan hun imago en hun carrière. Maar het was enkel omdat bluesmuziek in de jaren '20 nog onder de radar bleef, dat Ma Rainey, Kokomo Arnold en hun volgelingen  hier mee weg kwamen.

I Want A Tall Skinny Papa - Sister Rosetta Tharpe

Sister Rosetta Tharpe
Tja, zo komt iedereen op een dag uit de kast. Zelfs de zingende non Sister Rosetta Tharpe kreeg je niet aan het blozen bij het zingen van enige vuilbekkerij. Tijdens het toeren ontdekte de rock-'n-rollende non Rostetta Tharpe ook de nachtclubs die om het hoekje van de kerk loerden en waar de muziek des duivels gespeeld werd.

In 1938 zong ze nadrukkelijk “RRRRock me”, een boodschap waarin ze de R liet rollen en waarmee ze heel wat kerkgangers het portaal uit dreef.
Het expliciete "I Want A Tall Skinny Papa" stampte een aardbeving door de kerkgemeenschap, toch wist Rosetta Tharpe, dankzij haar charisma, haar band met de geloofsgemeenschap steeds opnieuw te herstellen. Sister Rosetta Tharpe claimde later dat ze contractueel verplicht was om elk nummer te zingen dat haar aangeboden werd. Zodoende.

Prove It To Me Blues - Ma Rainey

Ma Rainey, de eerste superster onder de bluesdames, was net als Kokomo Arnold heel open over haar biseksuele geaardheid. Ma Rainey was getrouwd met niemand minder dan Pa Rainey, maar maakte in de jaren ‘20 geen geheim van haar voorliefde voor vrouwen. In 1925 belandde ze zelfs even in de cel, na een razzia in een appartement waar de politie een kluwen naakte vrouwen aantrof in volle sekslijn.
Met de zin "Went out last night with a crowd of my friends… They must've been women, 'cause I don't like no men" was Ma Rainey heel vooruitstrevend. Het feit dat een zwarte vrouw in het vooroorlogse Amerika, kampend met sociale ongelijkheid, open verhaalde over haar biseksuele gevoelens was immers zeer uitzonderlijk, wetende dat zelfs in de jaren '80 George Michael en Rob Halfost van Judas Priest vreesden dat het openlijk uiten van hun seksuele geaardheid schade zou aanbrengen aan hun imago en hun carrière. Enkel doordat bluesmuziek in de jaren '20 nog onder de radar bleef, kon Ma Rainey hier mee wegkomen. Ook haar discipel Bessie Smith was trouwens openlijk biseksueel.

Cherry Red - Big Joe Turner

Maak even tijd voor de straattaal die bluesmuziek rijk is. Boogie is synoniem voor een stevig achterwerk, Boogie woogie staat voor het schudden met de kont.
Blues shouter Big Joe Turner, wiens carrière zich uitstrekt van de jaren '20 tot de jaren '80, keelde in 1939 de tekst "I want you to boogie until my eyes turn cherry red". Dr. John herinnerde zich de minder gekuiste versie "I want you to boogie until your mayoon gets cherry red" - mayoon is een creools woord voor vagina. Uit de zaal kwam dan steevast het antwoord "Well, then you can hoochie my coochie and toochie my noochie". Willie Dixon liet zich trouwens door deze slogan leiden bij het schrijven van de hit "I'm Your oochie Coochie Man".

Long John Blues - Dinah Washington

Dinah Washington
Dinah Washington, geboren in 1924 als Ruth Lee Jones, was de meest populaire zwarte artieste uit de jaren '50. Dinah Washington voegde twee sterke nummers toe aan het "dirty blues"-genre: "Big Long Slidin' Thing", zogenaamd over een trombone, en "Long John Blues", een ode aan haar tandarts - of toch niet?  "He took out his trusty drill. Told me to open wide. He said he wouldn't hurt me, but he filled my whole inside.". Interpreteer zelf de tekst...





I've got a dentist who's over seven feet tall
Yes I've got a dentist who's over seven feet tall
Long John they call him, and he answers every call
Well I went to Long Johns office and told him the pain was killin'
Yes I went to Long Johns office and told him the pain was killin'
He told me not to worry, that my cavity just needed fillin'
He said "when I start drillin', I'll have to give you novocaine"
He said, "Yes, when I start drillin', I'll have to give you novocaine
Cause ev'ry woman just can't stand the pain"
He took out his trusted drill
And he told me to open wide
He said he wouldn't hurt me
But he'd fill my hole inside
Long John, Long John, you've got that golden touch
You thrill me when you drill me, and I need you very much
When he got through, he said "Baby that will cost you ten"
Yes when he got through, he said "Baby that will cost you ten
Six months from now, come back and see me again"
Say you're supposed to see your dentist
'Bout twice a year, that's right
But I think I feel it bobbin'
Yes I'll go back there tonight
Long John, Long John, don't ever move away
Say I hope I keep on achin' so I can see you every day.

Long John Blues - Dinah Washington

Long John Blues - Dinah Washington
Long John Blues - Dinah Washington
Big Long Slidin' Thing - Dinah Washington

Dinah Washington

One Hour Mama - Ida Cox

Ida Cox
Ook blueszangeres Ida Cox liet in de jaren twintig van zich horen. En hoe. Net als het grote voorbeeld Ma Rainey zong Ida cox als jong meisje in de minstrel shows. In 1929 maakte ze opnames voor Paramount, en later ook voor Vocalion. Ze zong voor de All Star Band met Fletcher Henderson en werkte samen met heel wat andere andere jazz mannen.
En die samenwerking moest grondig zijn. Want neen, Ida Cox liet zich geen vluggertje aansmeren. Neen, integendeel, ze was een zelfbewuste vrouw die haar tijd nam: "a one hour mama", wat ze in haar lied met kracht verkondigt.

"One Hour Mama" van Ida cox is zo slepend, de song leent zich bijna tot een trage striptease. De frasering van Ida Cox is ook meer jazzy dan de volkse articulatie die Ma Rainey in haar zang liet weerklinken. Het nummer is wereldser, er klinken meer jazzy instrumenten en Ida Cox gebruikt geen klassiek bluesschema.
"One Hour Mama" is een liedje dat zich traag ontplooit, en met een duidelijke suggestie naar seks. Ida Cox eist als vrouw haar plaats en ook haar tijd op en ze denkt daarbij vooral aan haar eigen genot. Zij bepaalt de tijd, en wil geen excuses voor een vluggertje. En aan het einde van het nummer stelt ze een lange lijst van eisen in een reeks prachtige metaforen!!

Ida Cox zorgde in de jaren twintig voor een herdefinitie van de vrouwelijke seksualiteit: gedaan met vrouwen te zien als lustobject dat door de man wordt gebruikt. Vanaf nu zullen vrouwen ook zelf actief deel uitmaken van het liefdesspel. En die gedachte was flink vernieuwend; je moet immers weten dat tot halverwege de jaren 1800 de tot slaaf gemaakte vrouwen enkel goed waren om te zorgen voor voortplanting. 
Zo werd Ida Cox the "Uncrowned Queen of the Blues". 

Sixty Minute Man - The Dominoes

En misschien hadden de heren van The Dominoes wel geschikte partners geweest voor Ida Cox: "The Sixty Minute Man':

Sixty-minute man, sixty-minute man
Look a here girls I'm telling you now
They call me "Lovin' Dan"
I rock 'em, roll 'em all night long
I'm a sixty-minute man
If you don't believe I'm all that I say
Come up and take my hand
When I let you go you'll cry "Oh yes"
"He's a sixty-minute man".
There'll be 15 minutes of kissing
Then you'll holler "Please don't stop" (Don't stop !)
There'll be 15 minutes of teasing
And 15 minutes of squeezing
And 15 minutes of blowing my top

Sixty Minute Man - The Dominoes

Over de start van de Rock ‘n Roll kan je een eindeloos boompje opzetten. Maar ook aan de geboorte van de Rock and Roll ging er eerst een voorspel vooraf, dan een heftige interactie tussen verschillende stijlen en uiteindelijk een prematuur groeiproces. 
Maar deze "Sixty Minute Man", met de snare of het accent op de tweede en de vierde beat, dit nummer bepaalde duidelijk het levensritme van de nieuwbakken baby: de “Rock and Roll”.

Kitchen Man - Bessie Smith

Bessie Smith liet zich bedienen door haar "Kitchen Man". En die "Kitchen Man", die kookt heel wat lekkers in haar keuken.

Want his jelly roll is so nice and hot
Never fails to touch the spot
I can't do without my kitchen man
His frankfurters are oh so sweet
How I like his sausage meat
I can't do without my kitchen man
Oh, how that boy can open clam
No one else is can touch my ham
I can't do without my kitchen man
When I eat his doughnuts
All I leave is the hole
Any time he wants to
Why, he can use my sugar bowl

Kitchen Man - Bessie Smith

Kitchen Man - noem de tekst gerust  pornografisch!

Bumble Bee - Memphis Minnie

Lizzie Douglas, of beter Memphis Minnie, die richt zich niet tot de bloemetjes maar tot de bijtjes. Zij verlangt naar een bijtje dat haar komt prikken. Een Bumble Bee. 

He stung me this morning
I been looking for him all day long
He stung me this morning
I been looking for him all day long
Lord, it got me to the place
Hate to see my bumble bee leave home

Bumble Bee Blues - Memphis Minnie

Memphis Minnie was dan ook geen doetje. Ze zag er wel heel netjes uit, vrouwelijk, mooi uitgedost, glanzende huid en in een duur jurkje en met blinkende kralen rond de hals. Maar vergis je niet; Memphis Minnie was een vrijgevochten madam die zeker niet terugdeinsde om een robbertje te vechten wanneer ze zich belaagd voelde. Dat het bijtje, de bumble bee, maar oppast! 

A Little Meat on the Side - Fred James, Mike Henderson

Bij al dat geflirt blazen Fred James en Mike Henderson de heren een gouden raad in de oren: "A woman can't live on bread alone, she got to have a little meat on the side". Een pleidooi om tijdens het liefdesspel ook de vrouw haar stukje vlees te gunnen!

Black Snake Moan - Blind Lemon Jefferson

De blinde bluesman Blind Lemon, de allereerste blues-popster die in de jaren twintig onder contract stond bij Paramount Records, die heb ik al aan jullie voorgesteld. Jefferson legt zijn vleesje op tafel met het nummer “Black Snake Moan”, alweer een nummer dat de verbeelding tart:

Mmm, black snake crawlin' in my room
And some pretty mama had better come
and get this black snake soon

Black Snake Moan - Blind Lemon Jefferson

Jefferson had zich voor het nummer laten inspireren door Victoria Spivey’s "Black Snake Blues" uit 1926.

Tube Snake Boogie - ZZ Top

Het album "Greatest Hits" van Texaanse bluesrockband ZZ Top neemt alle speculaties weg en vermeldt dat de "Tube Snake Boogie" verwijst naar een surfboard. "I got a girl she lives cross town. She's the one that really gets down. When she boogie, she do the tube snake boogie". Toch legt Billy Gibbons wat later meteen weer een link naar de "tube steak", straattaal voor een erectie...

Back Door Man - The Doors

En pas op voor Jim Morisson en de zijnen. He's a "Back door man. The men don't know, but the little girls understand". The Doors leerden de weg naar de achterdeur kennen van Howlin' Wolf, die in 1960 al zijn ontrouw op plaat verkondigde. Een beklijvend en ijzersterk nummer...

Salty Dog Blues - The Allen Brothers

Maak even mee een overstap naar de country muziek. In 1927 speelden ook The Allen Brothers in Chattanooga - en Chattanooga, dat is de geboorteplaats van blueskeizerin Bessie Smith. De Allen Brothers gooiden zich op de hokum en zij zongen de "Salty Dog Blues", met deze lyrics:

“I got a gal, she's raised in the sticks
She does her lovin' in a Packard twin six
She ain't nothin' but a salty dog, oh salty dog
Ha ha ha ha” 

en ook nog “Two little nigras layin' in the bed
One rolled over and the other said,
"You ain't nothin' but a salty dog, oh salty dog."
Ha ha ha ha”.

Salty Dog Blues - The Allen Brothers
 
De witte Allen Brothers waren eigen zo bekwaam in het hokumgenre, dat ze door hun platenlabel Columbia verkeerdelijk bij de race records werden geklasseerd. Maar ze waren wel degelijk wit, en ze konden dus niet lachten met de miskleun van hun platenbaas. In hun boze bui verkastten ze naar het Victor label en ze smeerden Columbia een proces aan.

Check My Baby's Oil - Lil' Ed & The Blues Imperials

Aan het eind van deze afspeellijst zijn we aan een groot onderhoud toe. De flamboyante entertainer Ed Williams, aka Lil' Ed, is de neef en leerling van slide gitarist J.B. Hutto. Met rollende ogen en een brede glimlach voegt hij, samen met begeleidingsband The Blues Imperials een laatste vrolijke noot toe aan deze afspeellijst.

Bb Bm B